Sürdürülebilirlik, Sosyal İnovasyon ve Bilim Kızı Projemiz

Pandemi, ekonomik kriz, iklim krizi derken şimdi de savaşın yarattığı güvenlik krizi ile yüzleştik. Gün geçtikçe korumak, geliştirmek, iyileştirmek yerine; yıkmak, yok etmek gibi, acı sonuçlar doğuracak bir gerçeği yaşamaya başladık. İşte bu zor günlerde, sürdürülebilirlik ve sosyal İnovasyon daha önemli hale geldi.

Sürdürülebilirlik kavramı ilk olarak 1983 yılında Birleşmiş Milletlerin yayınladığı “Ortak Geleceğimiz” başlıklı rapor ile karşımıza çıktı. İçerisinde yaşadığımız dünyayı ve doğayı tehlikeye atmadan, insanlık olarak kalkınmamızı sürdürülebilir kılma amacını ne güzel özetliyor. Sonrasında Birleşmiş Milletler 2030 Hedefleri, Yeşil Mutabakat ve COP26 ve döngüsel ekonomi kavramları hayatımıza girdi. Bütün bu kavramların temelde söylediği;  yoksulluğu sona erdirmek, eşitsizlik ve adaletsizlikle mücadele etmek ve iklim değişikliğinin üstesinden gelmek. 2020 yılı itibari ile başlayan zor dönemde, bütün bu söylenen gerçekleri bire bir hissetmeye başladık.Artık; sevdiklerimizi kaybediyor, yoksullukla ve işsizlikle mücadele ediyor ve seller ve ani iklimsel değişikliklerle gıdaya erişimimiz zorlaşıyor. Tabi kitlesel yıkımın en acıtıcısı olan savaş ile en temel ihtiyacımız olan güvenlik ihtiyacımız da riske giriyor.

Kitlesel üretim ile başlayan küresel pazara satış ile yaklaşık 100 yıllık ekonomik kalkınma geçmişimiz bizleri bu acı sonuçlara sürükledi. Dünyamız çöplere boğuldu. Her şeyi vahşi bir şekilde sonuna kadar kullanarak kazancımızı maksimize etme amacına dayalı kalkınma modelinin artık sürdürülebilir olmadığını kabul ettik. Tabi bu gerçeğe direnenlerin de halen var. Ancak yine de; sürdürülebilirlik arayışının ancak yenilikçi bir anlayış ve yaklaşımlarla üretebileceğini kabul edenlerin çoğalması, hepimiz için umut oluyor. Henüz şansımız devam ediyor. İyi bir dünyayı yenilikçi yaklaşımlarla yeniden inşaa edebiliriz.

Küreselleşen toplumların sistemleşmiş problemlerini çözmek ve toplumları daha iyi bir geleceğe hazırlamak ancak yenilikçi fikirlerin hayata geçirilmesi ile mümkün olabilir. Sosyal inovasyon, toplumsal sorunların çözümünde geliştirilen yeni yaklaşımları, uygulamaları, örgütlenmeleri, iş modelleri ve/veya süreçlerini ifade ediyor. Sosyal sorunların çözümü için geleneksel yöntemlerin yeterli olmadığı, değişen dünya ekonomik ve siyasi sisteminin yeni yaklaşımlara ihtiyaç duyduğu, bunların da ancak yenilikçi bir bakış açısı ile elde edilebileceğini biliyoruz. Sosyal inovasyonda temel amaç, her zaman toplumsal faydadır. Sosyal İnovasyon, kamu kurumlarından yerel yönetimlere, sivil toplum örgütlerinden üniversitelere ve bu sorunların çözümü için çaba sarf eden sosyal girişimcilere ve bireylere kadar çok geniş bir yelpazede uygulanabilecek bir olgudur. Sosyal İnovasyon, öncelikle iyi bir ihtiyaç analizine gerek duymaktadır. Toplumsal sorunların tespiti, buna yönelik ihtiyaçların anlaşılması ve potansiyel yenilikçi çözüm alternatiflerinin belirlenmesi gereklidir. Çözüme ilişkin fikrin geliştirilmesi ve konunun muhatapları ile pilot uygulamaların yapılması ve elde edilen sonuçlarda başarılı olan fikrin uygulanması ve yaygınlaştırılması ve son olarak da ortaya koyulan yenilikçi fikrin yarattığı sonuçlarının tespiti ve değerlendirilmesi gereklidir.

Bilim Kızı projemiz işte tam bu çerçevede hayata geçmiş bir projedir. Teknolojik uygulamalarda başarılı olan ülkemizin toplumsal refahı ve kalkınması için bilimsel kavram üretebilecek insan kaynağına ihtiyacı olduğu gerçeği ile 2016 yılında hayata geçirdiğimiz Bilim Kızı projemizin amacı; maddi imkansızlık, fırsat eşitsizliği, vizyon sapması ve yön karmaşası yaşayan, temel bilimler alanında lisans ve yaşam bilimleri alanında yüksek lisans ve doktora eğitimi alan kızların, bilimsel faaliyet yapabilecek ve başarılar elde edebilecek seviyede, eğitim ve yetiştirme süreçlerine katkı sağlamaktır. Vizyonumuz ise; yaşamı bilimle güzelleştirecek, kolaylaştıracak, yaşama değer katacak kızlarımızın içerisinden, 100 Bilim Kızı‘nın yetişmesine olanak sağlayarak, bir Bilim Kızı‘nın Nobel ödülü almasına tanıklık etmektir. Projemizin gerekçesini aşağıdaki sebeplerimiz oluşturmaktadır;

• Bilim insanları arasında bilim kadınları sayısı hem dünya’da hem de ülkemizde çok düşüktür. 1901 and 2021 yılları arasında Nobel Ödülü alan 975 bilim insanın, sadece 58 kişisi bilim kadınlarından oluşmakta, erkeklerin sadece 5,9 % kadar…
• Ülkemizin genç nüfusu birçok ülkeye göre yüksek olmasına rağmen, eğitim başarımız hızla gerilemektedir. 15-24 yaş arasında 12,6 Milyon gencimiz var. Ancak, PISA 2018 sonuçları, 37 OECD ülkesi içerisinde 31. Sırada…
• Genç kadınların yüksek okul ve fakülteden mezun olma oranları düşüktür. Temel bilimler alanında mezun olan gençlerimiz, atanamayan öğretmen olma veya işsizlikle yüzleşme gerçeğini yaşamaktadır.
• Yeni bilimsel kavram üretimi, yeni teknoloji için zorunludur.
• Yenilikçi çözümler üretmek için , çok disiplinli bilimsel çalışmalar yapmak gereklidir.

Bilim Kızı projemizin vizyonuna erişebilecek şekilde burs, mentorluk hizmeti ve bilimsel etkinlikler ile deneyim, bilgi ve vizyon geliştirme faaliyetlerimiz gerçekleştirilmektedir. Projemiz hakkında detay bilgi için http://bilimkizi.org u ziyaret edebilirsiniz. İhtiyacı olan kızlarımıza ‘Bilim Kızı’ bursları yanında, bilim kadınları mentor hocalarımız ile sürdürdüğümüz mentorluk hizmetimizde, kızlarımızın zorlu ve uzun soluklu bilimsel kariyer yolculuğunda düzenli ve sistematik mentorluk desteği verilmektedir.  ‘Bilim Kızı Bursu’ için gelir elde etmek üzere, Mart 2021 de yayınlanan İNOVASYON ile DEĞER KATANLAR isimli kitabımın telif gelirleri bağışı yanında, ‘Bilim Kızı’ markamız, değişik kuruluşlara lisanslanarak, değişik ürünler üretilmekte ve satış gelirleri projemize bağışlanmaktadır. Bu ürünlerden satın alarak kızlarımıza destek olmak isteyen kişi ve kuruluşlar bu güzel ürünleri sitemizden satın alabilmektedir. Ayrıca; bilimsel kariyerleri boyunca, projeler yapma, etkinliklere katılma, üniversiteler ve ar-ge merkezi ziyaretleri, ulusal-uluslararası bilimsel faaliyetler gerçekleştirme amacıyla bir dizi etkinlik gerçekleştirilmektedir. Bütün bu gayretlerimiz sonuç vermektedir. Daha öğrenci iken patent başvurusu yapan, ulusal hibelerle projeler gerçekleştiren ve dünyanın sayılı üniversitelerine doktora kabulü gerçekleşen kızlarımızın olması sosyal İnovasyon projemizin başarılı sonuçlar alması hepimize umut vermektedir.

Sağlık ve adalet sistemi, gıda güvenliği, yoksullukla mücadele, büyük şehire göç ve mülteciler sorunu, sosyal dışlanma, aile-içi şiddet, çocuk evlilikleri, çarpık şehirleşme ve kaçak yapılaşma, çevre sorunları, büyük şehirlerin trafik keşmekeşi, hepsi sosyal inovasyon için birer fırsat alanıdır. Sürdürülebilirlik için İNOVASYON fırsatları çevre ve yaşam için hepimize daha yaşanabilir bir dünyanın yolunu açıyor, kulak vermeliyiz. Daha sürdürülebilir bir dünyanın anahtarı İNOVASYON’da diyerek, başarılar diliyorum.

Mart 2022 de SUBCONTURKEY Gazetesinde yayınlanmıştır.